ارزیابی شناختی، مقابله هیجان مدار با تعارضات خانواده و سلامت کودک: بررسی نظریه شناختی استرس در کودکان دبستانی

هدف این مطالعه بررسی نقش ارزیابی شناختی کودک از تعارض میان والدین و مقابله هیجان مدار کودک با تعارضات خانواده در سلامت جسمی و روانی- اجتماعی کودک است. برای این منظور یک نمونه413 نفری ازدانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر تهران (220 دختر و193 پسر) به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی انتخاب شدند. کودکان به پرسشنامه ادراک کودکان از تعارض والدین و مقیاس ایمنی هیجانی در سیستم خانواده و مادران به پرسشنامه سلامت کودک- فرم 28 سؤالی والدین پاسخ دادند. این تحقیق یک پژوهش همبستگی بوده و از معادله رگرسیون برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌‌ها نشان دهنده رابطه معنادار ارزیابی شناختی کودک از تعارضات والدین با مقابله هیجان مدار کودک (به دو صورت مشغله ذهنی و کناره گیری) و همچنین رابطه معنادار این دو متغیر با سلامت جسمی و روانی- اجتماعی کودک است. همچنین نقش واسطه‌ای مقابله هیجان مدار کودک در رابطه ارزیابی شناختی منفی کودک از تعارضات والدین با هر دو سلامت جسمی و سلامت روانی- اجتماعی کودک تأیید شد. نتایج این پژوهش در راستای توسعه نظریه شناختی استرس لازاروس (1991) مبنی بر پردازش شناختی استرس طی دو وهله اولیه و ثانویه در کودکان بحث پذیر و تفسیر شدنی است، با توجه به اینکه این تئوری به عنوان نظریه‌ای در بزرگسالی مطرح شده و در زمینه استرس کودکان کمتر مورد توجه و بررسی بوده است.